نان
طرز تهیه کلانه کردی (نان سبزی‌دار سنتی و خوشمزه)
کلانه، یکی از نان‌های خوشمزه سنتی منطقه کردستان ایران و عراق است که با عطر بی‌نظیر پیازچه تازه جایگاه ویژه‌ای در آشپزی محلی دارد. این نان معمولاً در تنور یا ساج پخته می‌شود و در کنار کره محلی، دوغ یا ماست سرو می‌شود. تهیه کلانه در خانه بسیار راحت است. در ادامه طرز تهیه کلانه ساده و کلانه با پنیر و گردو را آموزش می‌دهی.
فهرست مطالب
مواد لازم برای تهیه کلانه برای ۳ تا ۴ نفر
- آرد گندم سبوس‌دار یا سفید: ۲ پیمانه
- آب ولرم: حدود ¾ پیمانه (بسته به نوع آرد)
- نمک: ½ قاشق چای‌خوری
- پیازچه تازه (یا تره و سبزی کوهی): ۱ پیمانه خرد شده
- روغن محلی یا کره (برای مالیدن روی نان): به میزان لازم
طرز تهیه کلانه مرحله‌به‌مرحله
- آرد را با نمک در یک کاسه بزرگ مخلوط کنید.
- کم‌کم آب ولرم را اضافه کرده و شروع به ورز دادن کنید تا خمیر نرم و لطیفی به دست آید.
- روی خمیر را بپوشانید و اجازه دهید حدود ۳۰ دقیقه در دمای محیط استراحت کند.
- پیازچه‌ها یا سبزی‌های محلی را به‌خوبی شسته و ریز خرد کنید.
- اگر از سبزی کوهی یا تره استفاده می‌کنید، می‌توانید با مقدار کمی نمک آن را طعم‌دار کنید.
- خمیر استراحت‌کرده را به ۴–۵ قسمت مساوی تقسیم کنید.
- هر قسمت را با وردنه باز کنید تا به شکل گرد نازک درآید.
- روی نیمی از خمیر باز شده، پیازچه بریزید و سپس نیمه دیگر را روی آن برگردانید و لبه‌ها را بچسبانید (مثل نان قیماق یا چپاتی).
- ساج یا تابه چدنی را روی حرارت زیاد گرم کنید.
- کلانه را بدون روغن روی ساج قرار دهید و هر طرف را حدود ۱–۲ دقیقه بپزید تا طلایی شود و لکه‌های قهوه‌ای روی آن بیفتد.
- پس از پخت، بلافاصله روی نان داغ کمی روغن محلی یا کره بمالید.
- کلانه را می‌توان به‌تنهایی یا همراه با دوغ، ماست محلی، کره و پنیر سرو کرد.
- در مراسم محلی گاهی داخل نان کلانه، زرده تخم‌مرغ یا عسل نیز ریخته می‌شود که طعم شیرین و ملایمی به آن می‌دهد.
مواد لازم برای تهیه کلانه پنیر و گردو:
- آرد گندم: ۲ پیمانه
- آب ولرم: حدود ¾ پیمانه
- نمک: نصف قاشق چای‌خوری
- پنیر سفید محلی یا فتا: ۱۵۰ گرم
- گردوی خرد شده: ½ پیمانه
- سبزی معطر (اختیاری): ۲ قاشق غذاخوری
- کره یا روغن حیوانی برای چرب کردن: به مقدار لازم
طرز تهیه کلانه با پنیر و گردو
- خمیر را طبق دستور اصلی تهیه و استراحت دهید.
- پنیر را رنده یا خرد کنید و با گردوی خرد شده مخلوط نمایید. اگر دوست دارید، می‌توانید کمی سبزی معطر مثل نعناع خشک یا ترخون اضافه کنید.
- پس از باز کردن چانه‌های خمیر، مقداری از مخلوط پنیر و گردو را وسط آن بریزید و خمیر را مانند بقچه ببندید یا از وسط تا کنید.
- روی ساج یا تابه چدنی داغ بپزید تا هر دو طرف طلایی شود.
- بعد از پخت، روی کلانه کره بمالید و داغ سرو کنید.
این مدل کلانه بسیار مغذی، مقوی و سیرکننده است و برای صبحانه، عصرانه یا سفره افطار بسیار مناسب است.
نکات طلایی برای کلانه خوشمزه
- سبزی‌ها باید کاملاً تازه و خشک شده باشند تا خمیر را خیس نکنند.
- خمیر نباید خیلی سفت یا شل باشد؛ بافت نان کلانه بین نان لواش و نان خانگی است.
- اگر ساج ندارید، از ماهیتابه چدنی یا تابه نچسب استفاده کنید.
- برای داشتن عطر بهتر، می‌توان کمی زیره یا سیاه‌دانه به خمیر اضافه کرد.
